Türkiye'de her 8 kişiden biri kalp hastası

Sağlık Bakanlığı tarafından Aile Hekimliği yönetmeliğinde yapılan düzenlemeyle birlikte, Türkiye genelinde yaklaşık altı aylık süre içinde aile hekimliklerinde 2 milyon 483 bin 467 kişinin kardiyovasküler risk değerlendirmesi yapıldı. Bu taramalar sonucunda, 317 bin 776 kişide kalp ve damar hastalıkları açısından risk bulunduğu belirlendi. Bu da her sekiz kişiden birinin potansiyel bir kardiyovasküler sağlık sorunu taşıdığını ortaya koyuyor.

Bakanlığın verilerine göre, dünya çapında en fazla ölüm ve sakatlıkla sonuçlanan sağlık sorunlarından biri olan kalp ve damar hastalıkları, her yıl yaklaşık 18 milyon kişinin yaşamını yitirmesine neden oluyor.

Kalp ve damar hastalıklarının oluşumunda etkili olan temel davranışsal risk faktörleri arasında dengesiz beslenme, fiziksel aktivite yetersizliği, sigara ve alkol kullanımı yer alıyor. Bu faktörlerin vücutta yol açtığı yüksek tansiyon, kan şekeri seviyesinin artışı ve obezite gibi durumlar, kalp-damar hastalıklarına yakalanma ihtimalini önemli ölçüde artırıyor. Ayrıca bu risk unsurlarının bir arada bulunması, kişinin sağlık riskini katlayarak daha ciddi sonuçlara yol açabiliyor. Bu nedenle yalnızca tek bir risk faktörüne değil, tüm risk etmenlerine birlikte müdahale edilmesi büyük önem taşıyor.

Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre, sağlıklı yaşam alışkanlıklarının benimsenmesi ve kontrol edilebilir risk faktörlerinin yönetilmesi sayesinde, kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölümlerin yüzde 75’inden fazlası önlenebiliyor.

Türkiye'nin kalp sağlığı için ulusal programı

Bu çerçevede Sağlık Bakanlığı, kalp-damar hastalıklarıyla daha etkili mücadele edebilmek adına "Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı"nı hayata geçirdi. Programda, hastalıklardan korunma, erken tanı, etkili tedavi ve düzenli takip süreçlerinin aile hekimlerinden başlayarak tüm sağlık kademelerinde sistemli bir şekilde yürütülmesi hedefleniyor.

Program kapsamında, 40 yaş ve üzeri bireylerin kardiyovasküler risk analizleri aile hekimleri tarafından yapılıyor. Bu süreçte kişinin yaşı, cinsiyeti, sigara kullanma durumu, kan basıncı ve kolesterol düzeyleri gibi bilgileri değerlendirilerek, önümüzdeki on yıl içinde kalp ve damar hastalığına bağlı ölüm riski hesaplanıyor. Risk değerlendirmesine göre kişiye özel danışmanlık veriliyor ve uygun tedavi süreci planlanıyor.

Risk taşıyanlara ücretsiz destek hizmetleri

1 Kasım 2024 ile 14 Nisan 2025 tarihleri arasında gerçekleştirilen değerlendirmeler sonucunda 317 binden fazla kişide kardiyovasküler risk tespit edildi. Bu bireylere, Sağlıklı Hayat Merkezlerinde sağlıklı beslenme, aktif yaşam tarzı, sigarayı bırakma gibi konularda ücretsiz danışmanlık sunulmaya başlandı.

Sağlık Bakanlığı, kalp sağlığını korumanın temel yolları arasında işlenmiş gıdalardan uzak durmak, tuz kullanımını azaltmak, tütün ve alkolden kaçınmak, düzenli fiziksel aktivite yapmak ve uyku düzenine özen göstermek olduğunu vurguluyor.